Γράφει ο Γιάννης Σιατούφης
Ο Ευθύμιος Καραχισσαρίδης, γνωστός ως παπα-Εφτίμ, καταγόταν από τουρκόφωνο ορθόδοξο χωριό κοντά στην Άγκυρα.
Ήταν δηλαδή Καραμανλής, τουρκόφωνος χριστιανός ορθόδοξος. Ήταν ιερέας, ο οποίος όμως αποστάτησε και πολέμησε στο πλευρό των Τούρκων του Κεμάλ Ατατούρκ στον Μικρασιατικό Πόλεμο. Αυτός ήταν ο μπροστάρης της ιδέας των νεότουρκων του Κεμάλ να αντικατασταθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο από ένα «τουρκο-ορθόδοξο (Πατρίκχανε), στο οποίο ο ίδιος θα ήταν ο «Πατριάρχης»! Μάλιστα το 1924 ο παπα-Εφτίμ κατέλαβε μία ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία στον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, την Παναγία την Καφατιανή, η οποία φυσικά δεν πειράχτηκε από τον εξαγριωμένο τουρκικό όχλο στα Σεπτεμβριανά του 1955. Στην πύλη του ναού υπάρχει η επιγραφή «Ανεξάρτητο Τουρκικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο. Αρχιεπισκοπή Ιστανμπούλ». Η περίεργη αυτή αίρεση, αν μπορούμε να την πούμε έτσι, μέχρι πρόσφατα διατηρούσε στενές σχέσεις με το φασιστικό τουρκικό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) και είχε εμπλακεί στην οργάνωση Εργκένεκον, η οποία διαλύθηκε από τον Τ. Ερντογάν.
Ο Ευθύμιος Καραχισσαρίδης, γνωστός ως παπα-Εφτίμ
Όπως αναφέρει ο Α. Μασσαβέτας στο βιβλίο του «Κωνσταντινούπολη, η πόλη των απόντων», μετά τα τραγικά γεγονότα της γενοκτονίας των Αρμένιων και των Ασσύριων, οι Καραμανλήδες, δηλαδή οι τουρκόφωνοι χριστιανοί ορθόδοξοι της Μ. Ασίας, αποτελούσαν τους μόνους Χριστιανούς στην περιοχή. Το εθνικιστικό κεμαλικό κίνημα προωθούσε εδώ και χρόνια την ιδέα να υποστηριχθούν οι Καραμανλήδες για να αποκοπούν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και να δημιουργήσουν μια νέα εκκλησιαστική αρχή κι έτσι να εκτουρκισθούν και να μην υποστηρίξουν την απόβαση των Ελλήνων στη Σμύρνη το 1919. Μάλιστα διέδιδαν ότι οι Καραμανλήδες ήταν απόγονοι γνήσιων Τούρκων που είχαν φτάσει στη Μ. Ασία πριν τη μάχη στο Μάτζικερτ το 1071 και είχαν εκχριστιανισθεί!
Ο παπα-Εφτίμ, αφού αποστάτησε και πήγε με την πλευρά των Τούρκων, συμμετείχε στο υπουργικό συμβούλιο του Κεμάλ, έκλεισε στην περιοχή του, που έλεγχαν τα κεμαλικά στρατεύματα τα 68 ελληνικά σχολεία και προωθούσε τον εκτουρκισμό των Καραμανλήδων, δείχνοντας έτσι στην παγκόσμια κοινή γνώμη ότι στη Μ. Ασία δεν υπάρχουν άλλες εθνότητες παρά μόνο Τούρκοι, που είναι είτε Μουσουλμάνοι είτε Χριστιανοί Ορθόδοξοι!
Η Παναγία Καφατιανή, η έδρα του Τουρκο-ορθόδοξου Πατριαρχείου
Όπως αναφέρει ο Β. Τζανακάρης στο βιβλίο του «Δακρυσμένη Μικρασία» ο παπα-Εφτίμ ενεπλάκη και στις κόντρες που σημειώθηκαν στην ορθόδοξη Εκκλησία τον καιρό του Εθνικού Διχασμού (1916-1922). Τον Μάιο του 1923 οπαδοί του παπα-Ευθύμ, με την ανοχή της τουρκικής αστυνομίας, μπήκαν στο Πατριαρχείο και άρπαξαν τον Πατριάρχη Μελέτιο Μεταξάκη. Ευτυχώς με παρέμβαση της γαλλικής χωροφυλακής ο Πατριάρχης γλύτωσε από βέβαιη εκτέλεση.
Η Παναγία Καφατιανή, η έδρα του Τουρκο-ορθόδοξου Πατριαρχείου
Τελικά, όμως, το 1924 έγινε η ανταλλαγή πληθυσμών με θρησκευτικά κριτήρια και ο παπα-Εφτίμ έμεινε χωρίς πιστούς. Ενώ τα αδέλφια του έφυγαν στην Ελλάδα, ο παπα-Εφτίμ με τη βοήθεια της τουρκικής κυβέρνησης δεν κρίθηκε ανταλλάξιμος και κρατήθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να δημιουργήσει εμπόδια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τους Έλληνες της Πόλης που δεν μετακινήθηκαν στον ελλαδικό χώρο. Παρόλο που οι Καραμανλήδες της Πόλης δεν τον ακολούθησαν, ο ίδιος με τη στήριξη των κεμαλιστών κατέλαβε και 2 άλλες ορθόδοξες εκκλησίες, τον Άι-Γιάννη των Χίων και τον Άγιο Νικόλαο.
Καραμανλίδικα. Οι Καραμανλήδες έγραφαν την τουρκική γλώσσα με χαρακτήρες του ελληνικού αλφαβήτου
Όταν πέθανε, κηδεύτηκε στο κέντρο του ελληνορθόδοξου κοιμητήριου του Σισλί, παρ’όλη την αντίδραση Ελλήνων της Πόλης και αργότερα δίπλα του κηδεύτηκαν και οι γιοι του. Οι πιστοί του δεν ξεπερνούσαν τα 20 άτομα και μάλιστα η οικογένεια του παπα-Εφτίμ ήταν μέλος των Γκρίζων Λύκων. Ο αρχηγός του φασιστικού τουρκικού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) ήταν πάντα παρόν σε κηδείες μελών της αίρεσης τιμώντας τους αγώνες τους. Οι κηδείες γίνονταν και με το χριστιανικό και με το μουσουλμανικό τυπικό.
Όπως αναφέρει ο Α. Μασσαβέτας τώρα «Πατριάρχης» είναι ο εγγονός του ιδρυτή της οργάνωσης, ο Umit Erenerol, γνωστός ως παπα-Εφτίμ Δ΄. Η εγγονή του παπα-Εφτίμ, η Σεβγκί Ερενερόλ, υπήρξε υποψήφια βουλευτής του φασιστικού τουρκικού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ). Σε κάθε διαδήλωση έξω από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν παρούσα ζητώντας την εκδίωξή του από την Τουρκία. Παρούσα ήταν και σε κάθε δίκη στη γείτονα χώρα εναντίον φιλελεύθερων διανοούμενων με την κατηγορία της «προσβολής του τουρκισμού». Πρωτοστάτησε επίσης και με τον Μουαμέρ Καραμπουλούτ στον αγώνα «κατά της τρομοκρατίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου». Εμφανίζονταν με άλλους φασίστες της Τουρκίας και διακήρυτταν ότι χριστιανοί ιεραπόστολοι διέδιδαν τον Χριστιανισμό στην Τουρκία με σκοπό τη διαίρεση της χώρας.
Για να καταλάβουμε τι εστί Μουαμέρ Καραμπουλούτ σημειώνω τι γράφει γι΄ αυτόν ο Α. Μασσαβέτας. Αυτός ήταν πρόεδρος του ιδρύματος Νοέλ Μπαμπά (ο γέρος με τα δώρα). Στόχος του ιδρύματος ήταν να κάνει γνωστό στην κοινή γνώμη ότι ο Santa Claus (ο Άγιος Νικόλαος από τα Μύρα της Μ. Ασίας), γεννήθηκε στο Ντέμρε της Μ. Ασίας, ήταν Τούρκος και κομμάτι του τούρκικου πολιτισμού, ενός πολιτισμού ανεκτικότητας και συναδέλφωσης. Όταν όμως ενοικίασε τον Άγιο Νικόλαο στα Μύρα το 2005 για να εμποδίσει την τέλεση του ετήσιου μνημόσυνου στη μνήμη του Αγίου, ο Καραμπουλούτ φώναζε στους Έλληνες προσκυνητές «σκυλιά, μην ξανάρθετε»! Με τέτοιους ανθρώπους συνεργάζονταν οι απόγονοι του παπα-Εφτίμ.
Ο τάφος του παπα-Εφτίμ στο Σισλί.
Το 2008 η Ερενερόλ, η εγγονή του «Τουρκο-ορθόδοξου Πατριάρχη», συνελήφθη και οδηγήθηκε στη φυλακή κατηγορούμενη για συμμετοχή στην οργάνωση Εργκένεκον που στόχο είχε να «σώσει» την Τουρκία από τον Ερντογάν και τις ξένες συνωμοσίες. Μάλιστα η Παναγία η Καφατιανή ήταν το κέντρο της οργάνωσης! Στην ελληνορθόδοξη εκκλησία γίνονταν οι μυστικές συναντήσεις και οργανώνονταν οι δολοφονίες που είχαν σκοπό να λάβουν χώρα στη γείτονα χώρα.
Το συνταρακτικό αυτό γεγονός της αποκάλυψης της τρομοκρατικής οργάνωσης Εργκένεκον, που συγκλόνισε την Τουρκία, έκανε τον τουρκικό Τύπο να αρχίσει να ψάχνει το τι κρυβόταν πίσω από το «Τουρκο-ορθόδοξο πατριαρχείο». Τότε γράφτηκε ότι πρόκειται για «παγκόσμια πρωτοτυπία» και για «Εκκλησία με περιουσία αλλά χωρίς πιστούς» και τα ειρωνικά σχόλια έπεφταν βροχή.
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Α. Μασσαβέτα «Κωνσταντινούπολη, η πόλη των απόντων» οι τουρκικές αρχές δεν έχουν κλείσει ακόμη το περίεργο αυτό «Πατριαρχείο» και δεν έχουν επιστρέψει τις 3 κατεχόμενες εκκλησίες στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Καραμανλίδικα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Α. Μασσαβέτας, Κωνσταντινούπολη, η Πόλη των Απόντων, Εκδόσεις Πατάκη, Νοέμβριος 2015.
Β. Τζανακάρης, Δακρυσμένη Μικρασία, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2007.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%BB%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CF%82
http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=%2Fvar%2Fwww%2Fanemi-portal%2Fmetadata%2F1%2Ff%2F2%2Fattached-metadata-184-0000060%2F115986_w.pdf&rec=%2Fmetadata%2F1%2Ff%2F2%2Fmetadata-184-0000060.tkl&do=115986_w.pdf&width=841&height=595&pagestart=1&maxpage=101&lang=el&pageno=6&pagenotop=6&pagenobottom=1
http://mayrogonatoskilkis.blogspot.gr/2016/05/blog-post_80.html
http://eranistis.net/wordpress/2016/09/24/%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BA%CE%BF%CE%B9-%CE%BF%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CE%B9/