: Σ᾽ ἕνα πολὺ πρακτικὸ θέμα, τί εἶναι καὶ δὲν εἶναι νηστήσιμο ἀπὸ τὰ τυποποιημένα προϊόντα, ἔρχεται νὰ βοηθήσει ἡ κατωτέρω διαφωτιστικὴ συνεργασία ποὺ ἔστειλε ἀναγνώστρια τῆς «ΧΡΙΣΤ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ».Νηστεία: Μία πρακτικὴ προσέγγιση
. Διανύουμε καὶ φέτος τὴν εὐλογημένη περίοδο τῆς Νηστείας τῶν Χριστουγέννων, γιὰ τὴν σημασία καὶ τὸ νόημα τῆς ὁποίας ἔχουν μιλήσει ἐκτενῶς οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.
. Ἀφορμὴ γι᾽ αὐτὸ τὸ μικρὸ σημείωμα, ὡστόσο, δὲν ἦταν κάποιος ἀπὸ τοὺς θεόπνευστους λόγους τους, ἀλλὰ κάτι πάρα πολὺ πεζὸ καὶ καθημερινό: ἕνα πακέτο μὲ «μπιφτέκια» σόγιας. Ἐπρόκειτο γιὰ ἕνα πακέτο ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ τὴ μακρινὴ Νότιο Ἀφρική, γιὰ νὰ καταλήξει στὸ ράφι ἑνὸς Super Market τῆς Ἀθήνας. Περιεργάστηκα ἀρκετὰ τὸ κουτὶ – ἄγνωστη μάρκα γάρ!–, διέτρεξα τὸν κατάλογο τῶν συστατικῶν (ἐπαγγελματικὴ διαστροφὴ) καὶ μετὰ ἡ ματιά μου ἔπεσε στὰ «σηματάκια» ποὺ στόλιζαν μία ὁλόκληρη πλευρὰ τῆς συσκευασίας.
. Ἔμαθα λοιπὸν ὅτι τὸ «μπιφτέκι» μου ἦταν ἐλεύθερο γενετικὰ τροποποιημένων συστατικῶν (σηματάκι), ἐλεύθερο λακτόζης (ἄλλο σηματάκι), κατάλληλο γιὰ χορτοφάγους (τρίτο σηματάκι), Halal (σηματάκι πιστοποίησης), Kosher (σηματάκι πιστοποίησης), κατάλληλο γιὰ Jain (ποὺ ἔψαξα κι ἔμαθα ὅτι εἶναι μία σέχτα τῶν Ἰνδουιστῶν – σηματάκι πιστοποίησης κι ἀπὸ αὐτούς), σὺν μερικὰ ἀκόμα σηματάκια, ποὺ ὁμολογῶ ὅτι δὲν κατάφερα νὰ ἀποκωδικοποιήσω σὲ ποιὰ διατροφικὴ ἢ θρησκευτικὴ ὁμάδα ἀπευθύνονταν.
. Κοίταζα τὸ κουτάκι καὶ μελαγχόλησα. Ἂν οἱ ἑβραῖοι, οἱ μουσουλμάνοι καὶ οἱ ἰνδουιστὲς τῆς Νοτίου Ἀφρικῆς μποροῦν νὰ πιστοποιοῦν τὴν καταλληλότητα ἑνὸς προϊόντος ὡς πρὸς τὶς διατροφικὲς ἀπαιτήσεις τῆς θρησκείας τους, γιατί νὰ μὴν μποροῦν νὰ τὸ κάνουν καὶ οἱ ὀρθόδοξοι τῆς Ἑλλάδας; Θὰ μοῦ ἀντιτείνετε πώς, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς παραπάνω, ἐμεῖς δίνουμε βαρύτητα στὴν οὐσία καὶ ὄχι στὸν τύπο. Δὲν θὰ διαφωνήσω, ἀλλὰ μέχρι ποίου σημείου;
. Συζητώντας μὲ φίλους καὶ συγγενεῖς, συνειδητοποιῶ ὅτι ὑπάρχουν ἀρκετὲς παρανοήσεις ὡς πρὸς τὸ «νηστίσιμον» ἢ ὄχι ἑνὸς προϊόντος. Καὶ δὲν ἀναφέρομαι σὲ φιλοσοφικὰ-θεολογικὰ ἐρωτήματα, ὅπως «κάτι ποὺ ἔχει τὴ μορφὴ καὶ τὴν ὑφὴ τοῦ μπιφτεκιοῦ, μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ νηστίσιμο ἂν εἶναι φυτικῆς προέλευσης»; Ὄχι! Αὐτὸ θὰ τὸ συζητήσει καὶ θὰ τὸ ἀπαντήσει ὁ καθένας μὲ τὸν ἑαυτό του καὶ τὸν πνευματικό του. Ἀναφέρομαι στὰ πολὺ «τεχνικὰ» ἐρωτήματα ποὺ λένε «πῶς θὰ βεβαιωθῶ ὅτι αὐτὸ ποὺ μοῦ πουλᾶνε γιὰ νηστίσιμο, εἶναι ὄντως νηστίσιμο»;
. Γιὰ παράδειγμα, λίγα χρόνια πρὶν εἶχε κυκλοφορήσει στὴν ἀγορὰ ὑποκατάστατο «τυρί», τὸ ὁποῖο ὁ κατασκευαστὴς – λόγῳ ἀγνοίας ἐνδεχομένως– διαφήμιζε ὡς «νηστίσιμο». Τὸ ἐν λόγῳ τυρί, ποὺ περιεῖχε πρωτεΐνες γάλακτος, ἦταν βέβαια τόσο νηστίσιμο ὅσο καὶ ἡ … μυζήθρα!
. Ἀντιθέτως, ἔχω ἀκούσει πολλὲς νοικοκυρές, ἀπὸ ἕνα μίγμα ἄγνοιας καὶ περισσῆς εὐλάβειας νὰ μὴ χρησιμοποιοῦν μαργαρίνη (100% φυτικὸ προϊὸν) ἀπὸ τὸ φόβο ὅτι περιέχει κρυμμένο… βούτυρο.
. Κι ἀπὸ τὴν ἄλλη, πιτσαρίες, ταχυφαγεῖα κι ἑστιατόρια, τὰ τελευταῖα χρόνια, ποὺ ἡ νηστεία «πουλάει», μᾶς προσφέρουν πληθώρα ἐδεσμάτων μὲ τὴν ἔνδειξη «νηστίσιμο». Εἶναι; Δὲν εἶναι; Ποιός θὰ τοὺς ἐκπαιδεύσει; Ποιός θὰ τοὺς ἐλέγξει;
. Κι ἔχουμε τὸν καταναλωτὴ νὰ μένει μόνος κι ἀβοήθητος μέσα σὲ ἕνα κυκεώνα ἄγνωστων συστατικῶν.
. Μέχρι νὰ ἔρθει ἡ μέρα ποὺ οἱ κατασκευαστὲς τροφίμων θὰ ἀποκτήσουν τὴν κατάλληλη παιδεία καὶ μέχρι νὰ ἀποκτήσουν τὴν εὐαισθησία νὰ σημαίνουν ὡς «νηστίσιμα» προϊόντα τους, ἂς δώσουμε μερικὲς πρακτικὲς συμβουλὲς γιὰ ὅσους –δικαίως– σαστίζουν μπροστὰ στὴν ἐτικέτα.
. Βασικὸς κανόνας εἶναι ἡ προσεκτικὴ ἀνάγνωση τῶν συστατικῶν τῆς ἐτικέτας. Εἶναι ὁ μοναδικός, σαφὴς καὶ ἔγκυρος τρόπος γιὰ νὰ μάθουμε τί περιέχει αὐτὸ ποὺ θὰ καταναλώσουμε.
. Ἂν προσπαθήσουμε νὰ χωρίσουμε τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ συστατικὰ τῶν τροφίμων σὲ δύο ὁμάδας, τότε θὰ ἔχουμε
Συστατικὰ «ἀρτίσιμα»
– Καζεΐνες καὶ καζεϊνικά
– Πρωτεΐνες γάλακτος
– Ὀρὸς γάλακτος
– Στερεὰ γάλακτος
– Ζελατίνη (προέρχεται κυρίως ἀπὸ χοιρινὸ ἢ μοσχάρι)
– Ἀλβουμίνη (εἶναι τὸ ἀσπράδι τοῦ αὐγοῦ)
Συστατικὰ φυτικῆς προελεύσεως, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ καταναλωθοῦν στὴ «λαδερὴ» νηστεία
– Γαλακτωματοποιητὲς
– Μόνο καὶ δι-γλυκερίδια λιπαρῶν ὀξέων
– Γαλακτικὸ ὀξὺ (δὲν προέρχεται ἀπὸ τὸ γάλα)
– Βούτυρο κακάο (δὲν εἶναι ζωικὸ βούτυρο)
– Μαργαρίνες – φυτίνες
– Πρωτεΐνη σίτου
– Ἄμυλα (ἁπλὰ καὶ τροποποιημένα)
– Πηκτικὰ (κόμμι γκουάρ, χαρουπιοῦ, ξανθάνης κ.λ.π)
– Γλυκαντικὰ (δεξτρόζη, μαλτοδεξτρίνη, φρουκτόζη κ.λ.π)
καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα «Μέτρον Ἄριστον»
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!
Ἑλένη Λάτση
Τεχνολόγος Τροφίμων
https://christianvivliografia.wordpress.com
