π. Ἰωάννης Ρωμανίδης
Οἱ παρακάτω κουβέντες γράφτηκαν κάποιες δεκαετίες πρίν. Κι ὅμως. Μοιάζουν νὰ ξεπηδοῦν ἀπὸ κάποιο βιβλίο τοῦ σήμερα. Φαντάζουν νὰ συμβαδίζουν μὲ κάθε ἐπιταγὴ τοῦ σήμερα. Ἀπὸ τὴν κρίση τῆς οἰκονομίας, σὲ αὐτὴ τῶν ἀξιῶν καὶ πλέον στὴν κρίση τῆς ἴδιας μας τῆς πίστης.
Τὰ λόγια του μεγάλου θεολόγου, π.Ἰωάννη Ρωμανίδη, μᾶς καλοῦν σὲ ἀνασυγκρότηση. Σὲ μία ἄμεση ἐπανατοποθέτηση:
«Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ κρίση ξεβόλεψε πολλούς, ἐκτὸς ἀπὸ κάποιους καιροσκόπους ποὺ τὴν ἐκμεταλλεύονται. Αὐτὰ πάντα ὑπῆρχαν, ὅσο ὑπάρχουν ἄρρωστοι ἄνθρωποι.
Θὰ ἦταν ὅμως ἀρκετὰ ὠφέλιμο, νὰ προσεγγίσουμε τὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο ἕνας σύγχρονος ἄνθρωπος διαχειρίζεται τὶς ἀνάγκες του καὶ ἂν αὐτὸ τὸ ξεβόλεμα, ἀφορᾶ πραγματικὲς ἀνάγκες ἢ «ψεύτικα θελήματα».
Ζοῦμε, ἡ ἀλήθεια νὰ λέγεται, σὲ χρόνια δύσκολα. Πιὸ δύσκολα τουλάχιστον, ἀπὸ αὐτὰ ποὺ μάθαμε νὰ ζοῦμε, μέσα σὲ μία πλασματικὴ εὐημερία ποὺ ἦταν χαρακτηριστικὸ τῶν προηγούμενων ἐτῶν. Ὑποκατάστατα εὐχαρίστησης χωρὶς οὐσία.
Σὲ αὐτὸ τὸ κλίμα μεγαλώσαμε τὰ παιδιὰ μας (πολλὲς φορὲς ἀνεπίγνωστα), δηλαδὴ νὰ γίνουν καλοὶ καταναλωτὲς καὶ νὰ καταναλώνουν πέραν τῶν ἀναγκῶν τους. Νὰ μὴν τοὺς λείπει τίποτα. Νὰ τὰ ἔχουν ὅλα χωρὶς νὰ στεροῦνται.
Παρενθετικὰ θὰ ρώταγε κανείς: ἀλήθεια τελικά πόσο εὔκολο εἶναι μετὰ νὰ μιλήσεις σ’ αὐτὰ τὰ παιδιὰ γιὰ νηστεία, ὅταν κυριαρχεῖ μέσα τοὺς ἕνας ἀπολυτοποιημένος ἀτομικισμός;
Ἀνάγκες εἰκονικὲς καὶ κατανάλωση προϊόντων πέραν τῶν ἀναγκαίων, ἀκόμη καὶ μετὰ ἀπὸ κάποια χρόνια λιτότητας, ποὺ ἔχουμε ἤδη διανύσει.
Τὸ ἐρώτημα ποὺ γεννᾶται εἶναι τὸ ἑξῆς: Μία οἰκογένεια πού ἔχει βγάλει τὸ Χριστὸ ἀπ’ τὴ ζωή της, ἀλήθεια τί ἔχει βάλει στὴ θέση Του; Ἡ ἀπάντηση δὲν εἶναι δύσκολη ἂν κοιτάξουμε λίγο τὸν τρόπο ζωῆς μας.
Δὲν εἶναι ὑπερβολὴ νὰ νιώθουμε τὸ «μετακατοχικὸ σύνδρομο» μέχρι σήμερα; Ἕνα σύνδρομο τὸ ὁποῖο δὲν περιορίζεται μόνο στὴν λήψη τῆς τροφῆς (ὅπως τουλάχιστον βλέπαμε μέχρι πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια), ἀλλὰ ἐπεκτείνεται καὶ σὲ ἀγαθὰ ποὺ εἶναι περιττά.
Θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ κανεὶς ἀπερίφραστα ὅτι δὲν ὑπάρχει (μέχρι στιγμῆς) σὲ πολλοὺς ἀνθρώπους, ἡ συναίσθηση τῆς κατάστασης ποὺ ἐπικρατεῖ.
Καὶ τὰ τελευταία χρόνια, ποὺ αὐτὸ ἀναγκαστικὰ περιορίζεται λόγω τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, νιώθουμε ὅτι ἔχει χαθεῖ ἡ γῆ κάτω ἀπὸ τὰ πόδια μας.
Ἡ εἰδωλοποίηση τοῦ ὑπέρμετρου καταναλωτισμοῦ, ἀνέδειξε ὅτι τὸ εἴδωλο ποὺ φτιάξαμε ἦταν ἕνα χάρτινο οἰκοδόμημα ποὺ κατέρρευσε. Ο «ψευτο-θεὸς» τῆς κατανάλωσης ποὺ φανταστήκαμε, ἀπεδείχθη ὄντως παραμύθι.
Χαρακτηριστικὸ γνώρισμα ἐπίσης τῆς παράλογης αὐτῆς κατάστασης, ἡ ραγδαία ἄνοδος σ’ αὐτὴ τὴ ψυχικὴ νόσο ποὺ λέγεται κατάθλιψη. Κάτι νιώθει ὅτι δὲν ἔχει ὁ καταθλιπτικός, ἀλλὰ δυσκολεύεται νὰ τὸ προσδιορίσει καὶ πραγματικὰ ἀσφυκτιά.
Μήπως θὰ ἦταν φρονιμότερο νὰ κοιτάξουμε τὶς ἀνάγκες μᾶς ὅσο γίνεται πιὸ αὐστηρὰ πλέον; Ἡ στέρηση ἀγαθῶν ποὺ τὰ θεωρούσαμε ἀναγκαία, (ἐνῶ δὲν ἦταν) θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ εἴμαστε ὀλιγαρκεῖς. Καὶ μὴν ξεχνᾶμε ποτὲ τὶς πατερικὲς ἀναφορὲς ποὺ μᾶς θυμίζουν, πὼς ὁτιδήποτε ἐπιπλέον ἔχουμε ὡς ἀγαθό, στὴν οὐσία τὸ ἔχει στερηθεῖ ὁ φτωχός.
Ἡ ὑπαρξιακὴ ἀνασφάλεια δὲν ἱκανοποιεῖται μὲ ἀνούσια καὶ περιττὰ ἀγαθά. Ὅσο πιὸ γρήγορα συνέλθουμε τόσο τὸ καλύτερο. Μόνο ἔτσι θὰ μπορέσουμε νὰ ὀχυρωθοῦμε, στὰ ἀκόμη δυσκολότερα ποὺ ἔρχονται.
Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ θὰ ἀγνοήσουμε τὰ «κελεύσματα» τοῦ σύγχρονου μάρκετινγκ, ποὺ μᾶς ζαλίζουν καὶ μᾶς θολώνουν, ὑπάρχει ἐλπίδα νὰ ἀπεμπλακοῦμε ἀπὸ αὐτὴ τὴ νοσηρὴ κατάσταση.
Μὴν ξεχνᾶμε ποτέ, πὼς ἡ πληρότητα τῆς ὕπαρξης τοῦ ἀνθρώπου ἀναδύεται μέσα ἀπὸ τὴ σύνδεσή του μὲ τὸ Θεὸ καὶ ἀφοῦ ξεπεράσει τὰ ἀναχώματα τῆς ἀτομικῆς του ἰδιοτέλειας, τὰ ὁποία στὴν πραγματικότητα τοῦ κρύβουν τὴ θέα πρὸς τὴν ὄντως ζωή.
Ὁ ἄνθρωπος «ἐπινόησε» τρόπους γιὰ νὰ μὴν νιώθει τὴν ἀπουσία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴ ζωή του, χωρὶς νὰ καταλαβαίνει πὼς ἂν δὲν ἐπικεντροποιήσει τὴν ὕπαρξή του πρὸς Ἐκεῖνον, πραγματικὰ ὀλισθαίνει.
Ἡ στροφή του πρὸς τὴν προοπτική της ἐν Χριστῷ θέωσης, δὲν σηματοδοτεῖ ἁπλὰ μία λύση στὸ ἀδιέξοδό της κατάντιας, ποὺ τὸν ἔχει ὁδηγήσει ἡ κρίση οὔτε φυσικὰ μπορεῖ νὰ λειτουργήσει ὡς ψυχοχαλαρωτικὸ μέσο γιὰ νὰ ἀποφύγει τὴν κατάθλιψη, ἀλλὰ ἀποτελοῦσε πάντοτε τὸν βασικὸ ὑπαρξιακό του προορισμό, ποὺ βρίσκεται θεμελιωμένος στὴν ὀντολογία του».
"Ὅσο πιὸ γρήγορα συνέλθουμε τόσο καλύτερα θὰ μπορέσουμε
νὰ ὀχυρωθοῦμε, στὰ ἀκόμη δυσκολότερα πού ἔρχονται".
Εμπειρική δογματική π. Ιωάννη Ρωμανίδη, τόμος Β' σελ. 298-299
πατήρ Ιωάννης Ρωμανίδης
Πηγή: Ρωμαίικο Οδοιπορικό
Διαβάστε εδώ και άλλα κείμενα ορθόδοξης θεραπευτικής
του πατρός Ιωάννη Ρωμανίδη.
http://logosfotos.blogspot.com/
