Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020

Το σημειωματάριο του Πορθητή και η σιωπή των τουρκικών αρχών

 
Ένα προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή από την παιδική του ηλικία, αποκαλύπτει μερικές άγνωστες και μυστικές μέχρι σήμερα πτυχές του σουλτάνου.

«Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον», έλεγαν οι παλαιοί παππούδες μας, κι αυτό βρίσκει εφαρμογή και στην περίπτωση της καταγωγής και του θρησκεύματος του Μωάμεθ του Πορθητή, του οποίου τον «φάκελο» η επίσημη Τουρκία αρνείται να ανοίξει.

Ούτε φρόντισε να αναζητήσει τον τάφο του, επειδή -όπως λέγεται- δε θέλει να βρεθεί προ εκπλήξεως. Επειδή η παράδοση λέγει πως ζήτησε να ταφεί δίπλα στους βυζαντινούς αυτοκράτορες, ως συνεχιστής του έργου τους. Αυτό σημαίνει, πως θα βρεθούν και οι τάφοι των Αυτοκρατόρων, που ναι μεν θα αποτελέσουν τουριστικό προσκύνημα, αλλά δύσκολα θα μπορούσε να τους παρουσιάσει και αυτούς ως Τούρκους.

Όμως, υπάρχουν οι ερευνητές που αναζητούν και βρίσκουν. Ένα προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή, που βρισκόταν επί χρόνια στα αρχεία των σουλτανικών ανακτόρων του Τοπκαπί, ανάβει «φωτιές» για το περιεχόμενο του, επειδή προσθέτει ακόμη ένα στοιχείο στην προτίμησή του στα χριστιανικά πρότυπα καθώς και στην ελληνική γλώσσα, την οποία μελετούσε επί πολλά χρόνια και του άρεσε να την διαβάζει, κυρίως να την γράφει και να την ομιλεί.

Όπως αποκαλύπτεται από δημοσίευμα του τουρκικού περιοδικού Aktüel, το οποίο αλίευσε ο Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος-τουρκολόγος κ. Νίκος Χειλαδάκης, ένα προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή από την παιδική του ηλικία, αποκαλύπτει μερικές άγνωστες και μυστικές μέχρι σήμερα πτυχές του σουλτάνου, που του άρεσε να τον χαρακτηρίζουν σαν ηγεμόνα της νέας Ρώμης και σαν άξιο διάδοχο του μεγάλου Αλεξάνδρου και των Βυζαντινών αυτοκρατόρων.

Το σημειωματάριο αυτό, που αποτελείται από 180 μικρές σελίδες, είχε γίνει επί πολλά χρόνια αντικείμενο έντονων συζητήσεων και διαμάχης μεταξύ των Τούρκων μελετητών, αν πράγματι ανήκε στον Πορθητή της Κωνσταντινούπολης, στον Fetih, όπως τον ονομάζουν οι Τούρκοι που τον έχουν αναγάγει σε μεγάλο σύμβολο της σύγχρονης Τουρκίας.

Τελικώς, ένα ειδικός καθηγητής, ο κ. Sühey Ünver, κατάφερε να αποδείξει μετά από κοπιαστικές μελέτες ότι αυτό είναι πράγματι το προσωπικό σημειωματάριο του Μωάμεθ του Πορθητή. Αλλά το εντυπωσιακό δεν ήταν ότι ανακαλύφθηκε και πιστοποιήθηκε το προσωπικό αυτό «τεφτέρι» του Πορθητή, αλλά το περιεχόμενο του, που αποκαλύπτει για άλλη μια φορά την προτίμηση του προς τα ελληνικά και χριστιανικά σύμβολα και πρότυπα.

Όπως αποκαλύπτει και το περιοδικό Aktuel, ανάμεσα στις σημειώσεις του Μωάμεθ διακρινόταν η προτίμησή του προς το ελληνικό αλφάβητο, άλλη μια απόδειξη πως του άρεσε να γράφει και να διαβάζει στα ελληνικά, την μητρική γλώσσα της μητέρας του, αλλά και το πιο εντυπωσιακό, αναπαρίστανται χριστιανικά πορτραίτα, άλλη μια ένδειξη της προτίμησης που είχε ο Μωάμεθ προς της ελληνορθοδοξία, ένα θέμα που συχνά προκαλεί έντονες συζητήσεις ακόμα και σήμερα στην Τουρκία.

Η αποκάλυψη αυτή του τουρκικού περιοδικού, είχε έρθει να συμπληρώσει ένα επίσης σχετικό δημοσίευμα της ισλαμικής τουρκικής εφημερίδας, Takvim, με τον εντυπωσιακό τίτλο, «Fatih Hırıstiyan mıydı?», δηλαδή «Ο Φετίχ ήταν χριστιανός;».

Το δημοσίευμα αυτό ανοίγει ένα καινούργιο κύκλο συζητήσεων για την πραγματική ταυτότητα του Μωάμεθ του Πορθητή και αν πράγματι ο πρώτος Οθωμανός σουλτάνος που κατέλαβε την βασιλίδα των πόλεων ήταν κρυπτοχριστιανός, ή κατά το τέλος της ζωής του τελικά ασπάστηκε την Ορθοδοξία που ήταν και η θρησκεία της μητέρας του, την οποία αγαπούσε υπερβολικά και από την οποία είχε μάθει να απαγγέλλει το «Πάτερ υμών».
 

Ομολογώ, πως η πρώτη ανάγνωση με χαροποίησε, αλλά για λίγο. Επειδή αναλογίστηκα πόσο πολλοί ωφελήθηκαν από τον ελληνικό πολιτισμό, και πόσο τον κακομεταχειρισθήκαμε οι κληρονόμοι.


https://www.voria.gr/article/%CE%AEtan-xristianos-kai-milouse-ellinika-o-moameth-o-porthitis